Wanneer een naaste of familielid steeds meer zorg en ondersteuning nodig heeft om veilig en prettig thuis te blijven wonen, kan het aanvragen van een zorgindicatie noodzakelijk zijn. Maar waar begin je? Welke keuzes moet je maken? En hoe zit het met de verschillen tussen zorg via de gemeente (WMO) en langdurige zorg (WLZ)?  
In dit artikel leggen we dit stap voor stap uit, delen we handige tips én verwijzen we je naar betrouwbare organisaties waar jij terecht kunt met jouw zorgvraag. 

Wat is een zorgindicatie en waarom heb je die nodig? 

Een zorgindicatie is een officieel besluit waarin staat welke zorg iemand nodig heeft en in welke hoeveelheid. Deze indicatie wordt afgegeven door de gemeente of het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Dit is afhankelijk van de soort zorg die nodig is. Zonder een zorgindicatie kan iemand geen gebruik maken van gefinancierde zorg, zoals huishoudelijke hulp, dagbesteding, persoonlijke verzorging of verpleging aan huis. 

De indicatie bepaalt niet alleen welke zorg iemand krijgt, maar ook hoeveel uur per week en welke financieringsvorm van toepassing is: zorg in natura (ZIN) of een persoonsgebonden budget (pgb). Wil je weten wat precies het verschil is tussen zorg in natura en een persoonsgebonden budget? Bekijk dan het artikel over ZIN en PGB als financieringsvormen en de mogelijkheden op de website van de Rijksoverheid.  

Verschillende zorgwetten: Wmo, Zvw en Wlz 

Om te weten waar je een aanvraag moet doen, is het handig om het verschil tussen de verschillende zorgwetten te kennen: 

• Wmo  
  Dit betekent Wet Maatschappelijke Ondersteuning. 
  Deze zorg wordt aangeboden via de gemeente en focust zich op ondersteuning bij zelfstandig wonen. Zoals huishoudelijke hulp, begeleiding of dagbesteding. 

• Zvw 
  Dit betekent Zorgverzekeringswet. 
  Deze zorg wordt geregeld via de wijkverpleegkundige. Denk hierbij aan medische zorg, verpleging en persoonlijke verzorging thuis.  

• Wlz 
  Dit betekent Wet langdurige zorg. 
  Deze zorg vraag je aan via het CIZ en is bedoeld voor mensen die blijvend, 24 uur per dag, zorg of toezicht nodig hebben. 

Dit onderscheid is belangrijk, want afhankelijk van de situatie vraag je de indicatie aan bij een andere instantie.

Stappenplan: een zorgindicatie aanvragen 

Stap 1: Bespreek de zorgbehoefte 
Voordat je een zorgindicatie aanvraagt, is het belangrijk om goed in kaart te brengen welke hulp nodig is. Dit kun je doen met de persoon zelf, andere mantelzorgers en eventueel de huisarts of wijkverpleegkundige.  

Er zijn verschillende soorten zorgbehoeften. Denk bijvoorbeeld aan: 

• Huishoudelijke hulp 
• Persoonlijke verzorging (zoals hulp bij douchen of aankleden)
• Verpleging aan huis
• Begeleiding bij dagelijkse activiteiten
• Dagbesteding
• Nachtrustondersteuning

Natuurlijk kan het zijn dat er meerdere zorgbehoeften zijn. Maak daarom samen een overzicht van de problemen in het dagelijks functioneren en welke ondersteuning gewenst is. 

Stap 2: Kies de juiste route 

• Wmo (huishoudelijke hulp, begeleiding of dagbesteding)  
  – Doe een aanvraag via het Wmo-loket van de gemeente.  
  – Het kan zijn dat jouw gemeente beschikt over één zorgaanbieder. Maar het kunnen er ook meerdere zijn. 
  – Tzorg is één van de zorgaanbieders voor zorg vanuit de Wmo in Nederland.  
  – Op https://www.tzorg.nl/ kom je makkelijk en snel te weten of jouw naaste in aanmerking komt voor huishoudelijke ondersteuning. Via het stappenplan op de website van Tzorg weet je al in 4 klikken of jouw naaste zorg kan ontvangen van deze zorgaanbieder in zijn/haar gemeente.
• Zvw (Voor verpleging en verzorging aan huis)  
  – Dit regel je via de wijkverpleegkundige. De zorgverzekeraar vergoedt dit.
• Wlz (Voor intensieve, blijvende zorg)  
  – Doe een aanvraag via het CIZ voor een Wlz-indicatie.  

Stap 3: Bereid de aanvraag voor 
Zorg dat je voldoende informatie hebt: 

• Medische gegevens van de huisarts of specialist 
• Beschrijving van de dagelijkse situatie en problemen
• Informatie over mantelzorg en de belasting daarvan
• Eventueel een ondersteuningsplan van de wijkverpleegkundige

Stap 4: Dien de aanvraag in 

• Wmo: via het Wmo-loket van de gemeente, online of telefonisch. 
• Zvw: via de wijkverpleegkundige, die stelt direct de indicatie.
• Wlz: via CIZ.nl met een digitaal aanvraagformulier. 

Stap 5: Huisbezoek of keukentafelgesprek 
De gemeente of CIZ komt vaak langs voor een gesprek. Bereid dit goed voor: 

• Maak een overzicht van problemen en wensen 
• Vraag of een mantelzorger of naaste meekomt
• Erg belangrijk: bespreek ook de mantelzorgbelasting

Stap 6: Besluit ontvangen en zorg regelen 
Na beoordeling ontvang je schriftelijk het besluit met de toegewezen zorguren en een overzicht van mogelijkheden: 

• Zorg in natura: je krijgt zorg van een aanbieder waarmee de gemeente of het zorgkantoor afspraken heeft. 
• Persoonsgebonden budget (pgb): je kiest zelf de zorgverleners en regelt de administratie.

Handige extra tips

• Schrijf alles op: Houd tijdens het aanvraagproces bij welke gesprekken er zijn gevoerd en welke documenten zijn ingeleverd. 
• Laat je ondersteunen: Er zijn mantelzorgondersteuners, Wmo-consulenten en cliëntondersteuners via de gemeente of organisaties als MEE.  
• Ken de eigen bijdrage: Voor Wmo en Wlz-zorg betaal je meestal een eigen bijdrage via het CAK. Check via www.hetcak.nl hoeveel dit is. 

Handige linkjes

• CIZ – Aanvragen Wlz 

• Wmo-loket vinden 

• MantelzorgNL – Hulp bij aanvraag 

• CAK – Bereken eigen bijdrage 

Een zorgindicatie aanvragen kan best een intensief proces zijn, zeker als je tegelijkertijd mantelzorger bent. Neem de tijd, vraag ondersteuning en weet dat je het niet alleen hoeft te doen. Met de juiste voorbereiding en begeleiding is passende zorg goed te regelen.