Een enthousiaste begroeting bij de voordeur door twee viervoeters brengt ons in de aangenaam warme, gezellige woonkamer van de familie Vogels. Een schril contrast met Alex’ traumatische verleden. Hij bevond zich in de meest gevaarlijke situaties die je maar kan bedenken en raakte voor de rest van zijn leven lichamelijk en psychisch gewond. Alex knokt om zijn weg terug te vinden in de maatschappij. Zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) helpt hem daarbij.
“Ik weet nu hoe ik moet handelen. Als ik teveel prikkels krijg of agressie voel opkomen, dan ga ik even wandelen.” De honden liggen weer rustig op hun vaste plekjes. Hero, de grootse van de twee, dicht in de buurt van Alex.
Zijn diepe wonden zijn niet met het blote oog te zien. Alex heeft een sportief en fit figuur. Hij traint dan ook drie keer per week. “Maar niet in een doorsnee sportschool hoor, daar kan ik teveel triggers krijgen. Stel dat iemand een zwaar gewicht op de grond laat vallen…” Zo’n klap kan hem in een keer terugbrengen naar de vuurgevechten, de mijnvelden en zware beschietingen.
Oud militair Alex liep een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) op tijdens een missie in Srebrenica. Dagelijks oorlogsgeweld zien en meemaken, kwam er jaren later uit. Hij betaalde een hoge prijs voor zijn missie en hield er een complexe vorm van PTSS aan over.
Thuishulp Dinie ondersteunt het gezin van Alex in het huishouden, zodat niet alles op de schouders van zijn vrouw Marjon terecht komt. Alex en Dinie voelen elkaar goed aan. Dat komt, legt Alex uit, omdat haar ex-man ook PTSS heeft. “Dan heb je een beetje connectie.”
Hij probeert zo veel mogelijk te helpen in huis. “Maar ja, ik heb ook dagen dan lig ik op de bank, dan kan ik me er niet toe zetten of heb ik een slechte nacht gehad.” Vandaag heeft hij gelukkig een goede dag.
Jarenlang worstelde hij zich door het leven, maar de afgelopen tijd heeft hij veel vooruitgang geboekt in zijn herstel. “Als ik zo blijf, ben ik tevreden,” zegt hij. Ook Dinie merkt verbetering. “Vorig jaar heeft hij heel erg hard geknokt om naar de Invictus Games te kunnen.” Een internationaal sportevenement voor gewonde militairen, waar hij meedeed aan indoor roeien en zitvolleybal. Trots laat Alex foto’s en filmpjes zien op zijn telefoon. “Kijk, hier ben ik met prins Harry tijdens de games.”
Het lijkt net of het zo moest zijn dat Dinie juist bij dit gezin terecht kwam. Ze hebben veel herkenningspunten. Als Alex even op de bank gaat liggen, hoeft hij Dinie niks uit te leggen. “De eerste keer dat ik hier binnenkwam schrok ik wel toen hij vertelde dat hij PTSS had. Het kwam voor mij ineens heel dichtbij. Die eerste week hebben we heel veel met elkaar gepraat.” Nu, drie jaar later is hun band alleen maar hechter.
Vooral de druk van het huishouden weghalen geeft Alex rust. “Het gaat niet alleen om een schoon huis”, vertelt Dinie. “Ik doe hier huishoudelijke ondersteuning, maar kijk ook echt naar de persoon zelf.” Ze hoeft hem maar aan te kijken om te weten waar hij staat. “Op een slechte dag houd ik me stil. Dan ontzie ik hem.” Als ze merkt dat Alex moe is, vraagt ze waar ze kan beginnen. Als hij zegt boven, weet zij genoeg en gaat Alex even beneden op de bank liggen. “Het zijn hele kleine dingen waarin ik hem ondersteun, maar voordat ik begin met werken doen we altijd eerst een kop koffie.”
Alex vindt het fijn dat mensen weten wat er met hem aan de hand is. “Ik kan er niks aan doen en krijg niet voor niks hulp. Het liefst zou ik gaan werken, maar het is heel moeilijk om dat voor elkaar te krijgen.” Alex doet vrijwilligerswerk, werkt af en toe in een tuintje, maar er kan geen druk of deadline achter zitten. “Stel dat er iets af moet of er werkt iemand uit voormalig Joegoslavië, dat zou allemaal teveel triggers geven.”
Begin twintig was hij toen hij uitgezonden werd. De geuren, geluiden en beelden zijn in zijn systeem gaan zitten. Daar houdt hij last van. “Ik durf niet te gaan slapen, want stel dat ik een nachtmerrie krijg.” Daarom slaapt hij beneden op de bank, met Hero naast hem. Bij stress en de eerste signalen van een nachtmerrie maakt Hero hem wakker om herbeleving te stoppen. Hero is niet alleen een vrolijke labrador, Hero is een hulphond. Hij gaat waar Alex gaat. Dag en nacht.
Aanpassingen horen ondertussen bij zijn leven. PTSS gaat nooit meer over. Toch heeft Alex geen spijt dat hij in de oorlog is geweest. “Ik heb ook veel mensen kunnen helpen. Het is niet alleen slecht geweest, maar van de slechte dingen, daar blijf ik last van houden.” Ook Dinie houdt rekening met het verleden van Alex. “Ik zorg ervoor dat hij zich nooit onveilig voelt. Ik zal hem nooit omlaag halen. Ook niet als grapje.”
Vraagt dit van haar een andere aanpak? “Ja, het is anders dan bij een cliënt die het huishouden om andere redenen niet meer zelf kan doen. Ik laat wel eens de stofzuigerslang vallen, dan weet ik dat dat een trigger is. ‘Sorry!’ roep ik dan meteen.”
Het gaat stapje voor stapje steeds beter en Alex heeft veel vooruitgang geboekt. “Ja, door hem” wijst hij naar Hero. “Door hem kom ik weer buiten. Ik moet ‘m uitlaten en dan raak je vanzelf weer in gesprek.” Ook Dinie speelt een rol en helpt mee bij het terugkomen in de maatschappij. “Dinie helpt me vertrouwen te krijgen in de omgang met mensen. Van haar heb ik geleerd niet meteen wantrouwend te zijn.”
“Alex gaat nu zelf naar de supermarkt”, onthult ze. “Dan denk ik oh, dat had hij twee jaar geleden niet gedaan, dan ben ik gewoon zo trots op hem.”
Soms lukt het om alle dagelijkse zaken zelf te doen. Bijvoorbeeld door mentale- of fysieke klachten. Misschien wil je dan wel hulp bij het huishouden. Of zoek je ondersteuning bij je administratie; afspraken maken bij instanties of begeleiding bij het opbouwen van sociale contacten. De Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kan voor de juiste hulp zorgen.
Zo kun jij je weer richten op wat écht belangrijk is, net als Alex. Dankzij zorg vanuit de Wmo krijgt hij meer rust. Lees hier wat ondersteuning vanuit de Wmo voor jou kan betekenen.
